15 Mar 2012 - Żywność funkcjonalna

by Autororzeł biały date15-03-2012, 19:36:00 *10284 Views VotingOcena: (1 ocen) PrintDrukuj

Dobry stan zdrowia wiąże się nierozerwalnie z prawidłowym odżywianiem. Przeciętna dieta jest deficytowa w wiele substancji niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu, stąd wynika zapotrzebowanie na żywność „projektowaną” do określonych potrzeb organizmu, czyli na żywność funkcjonalną.

Żywność funkcjonalna (ang. functional foods) są to specjalnie opracowane produkty spożywcze które wykazują korzystny, udokumentowany wpływ na zdrowie ponad ten, który wynika z obecności w niej składników odżywczych tradycyjnie uznawanych za niezbędne.

Koncepcja żywności funkcjonalnej wywodzi się z kultury i tradycji Wschodu, w której nie ma wyraźnej różnicy między żywnością a lekami. Podwyższona jakość zdrowotna takiej żywności wynika z obecności w jej składzie substancji bioaktywnych oraz z optymalnej fizjologicznie proporcji poszczególnych składników, dzięki którym zachodzi pożądany przebieg przemian metabolicznych.


Żywność funkcjonalna po raz pierwszy pojawiła się na rynku artykułów spożywczych w Japonii w 1991 roku. Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej Japonii zdefiniowało ten typ wyrobów spożywczych jako Żywność o Określonym Zdrowotnym Zastosowaniu – FOSHU (Foods fo Specified Health Use). Zgodnie z tym rozporządzeniem FOSHU powinna:

1) stanowić podstawowy element codziennej diety,

2) być produktem spożywczym (nie kapsułką, tabletką czy proszkiem) otrzymanym z naturalnie występujących składników,

3) wpływać korzystnie na procesy fizjologiczne organizmu, a szczególnie:

• przeciwdziałać chorobom, w tym dietozależnym,

• zwiększać odporność organizmu,

• spowalniać procesy starzenia się organizmu,

• sprzyjać dobrostanowi fizycznemu czy psychicznemu,

• sprzyjać leczeniu określonych chorób.

Współcześni konsumenci zdają się rozumieć olbrzymi związek między zdrowiem i jakością życia, a odpowiednim odżywianiem. Żywność funkcjonalna znajduje zastosowanie w niektórych stanach choro-bowych, w okresach zwiększonego zapotrzebowania na jakichś składnik diety oraz może być spożywana w celu poprawy nastroju, czy zwiększenia wydolności psychofizycznej.



Bardzo ważnym czynnikiem sprzyjającym wzrostowi rynku żywności funkcjonalnej w krajach Europy Zachodniej, USA czy Japonii jest wysoki poziom wiedzy i świadomości społeczeństw tych państw o ogromnym znaczeniu diety dla zachowania zdrowia. Dodatkowo w obecnych czasach także w Polsce bardzo modne staje się dbanie o zdrowie i sprawność fizyczną dla zapewnienia sobie długiego życia w dobrej kondycji. Taki stan rzeczy kształtuje nowe potrzeby żywieniowe i stymuluje projektowanie nowych grup środków spożywczych.



Ostatnie lata dostarczyły nowej wiedzy o żywności funkcjonalnej. Uważa się, że może ona pomóc w profilaktyce i zmniejszeniu ryzyka powstawania wielu chorób: nowotworów, nadciśnienia, cukrzycy, otyłości, chorób układu krążenia, wątroby i nerek, próchnicy, osteoporozy, choroby Alzheimera. Żywność taka może być również pomocna w stanach zmęczenia wynikających np. z przepracowania.



W przeciągu ostatnich lat można zaobserwować stopniowy wzrost zarówno liczby jak i asortymentu produktów spożywczych o deklarowanej aktywności prozdrowotnej. Dzięki wykorzystaniu luk prawnych prężnie rozwija się również rynek żywności o sugerowanym pozytywnym wpływie na zdrowie. Dalekoidące surowe wymagania względem żywności funkcjonalnej w Japonii były powodem tego, iż na 126 produktów oficjalnie zarejestrowanych do 1998 roku jako żywność funkcjonalna przypadło 1000 produktów o sugerowanym działaniu prozdrowotnym.



W chwili obecnej żywność funkcjonalna obejmuje produkty i preparaty spożywcze charakteryzujące się deklarowaną aktywnością fizjologiczną, uzyskiwaną poprzez:

1) dodatek do powszechnie spożywanej żywności substancji biologicznie aktywnych (nutraceutyków) np. błonnika, witamin, składników mineralnych, związków pochodzenia roślinnego (fitochemicals) lub pochodzenia zwierzęcego (zoochemicals), dodatek związków biologicznie aktywnych nazywa się wzbogacaniem,

2) projektowanie nowego składu chemicznego środków spożywczych - można wymienić tu margarynę Benecol zawierającą sterole roślinne, które wykazują się zdolnością wchłaniania cholesterolu w organizmie człowieka,

3) produkcję preparatów zawierających biologicznie aktywne substancje, które są otrzymywane z naturalnych surowców zwierzęcych i roślinnych - przykładem mogą być suszone ekstrakty z wytłoków czerwonych winogron,

4) wykorzystanie probiotyków,

5) obniżanie wartości energetycznej produktów spożywczych.



Podany niżej rysunek wskazuje na przenikanie się różnego rodzaju żywności. W obecnych czasach najczęściej mamy do czynienia z fortyfikacją żywności, czyli dodawaniu do żywności jednego lub kilku składników odżywczych, bez względu na to czy występują one w niej normalnie. W przypadku żywności funkcjonalnej dodajemy składnik, który w tej żywności zasadniczo nie występował. Jednak granica jest dość płynna, gdyż część żywności wzbogacanej ze względu na jej udokumentowane badaniami korzystne oddziaływanie na zdrowie można określić jednocześnie mianem żywności funkcjonalnej.

#


O autorze

 
orzeł biały zarejestrowany w Sports Academy on 09-03-2012, 20:14:21 and has posted 51 wysłana wiadomość w tym forum. Ostatnio widziany 14-11-2012, 19:54:11.

Artykuły w « Artykuły - Odżywianie »